به گزارش پایگاه تحلیلی یون ایران برای بررسی روابط بینالمللی در دوران پساکرونا و مخصوصاً روابط ایران با غرب، دیدارنیوز با الهه کولایی استاد روابط بین الملل گفتوگو کرده است که چکیده آن در ادامه می آید:
الهه کولایی: تردیدی نیست که ویروس کرونا شرایط جامعه بشری را به شدت تحت تأثیر قرار داده و با توجه به آثاری که بر حوزههای مختلف حیات اجتماعی، از جمله بر حوزه ت خواهد داشت، بر روابط بین کشورها نیز تاثیرگذار خواهد بود. به ویژه که بر اساس برآوردهایی که نهادهای تخصصی و علمی مطرح کردهاند، زمان توقف این همهگیری روشن نیست و همین امر پیشبینی اثرات آن را دشوارتر میکند. اما به احتمال زیاد همه کشورهای جهان و نظامهای اقتصادی-اجتماعی و حتی ی آنها تحت تأثیر این شرایط تحولاتی را تجربه خواهند کرد. نکتهای که در این زمینه بسیار اهمیت دارد، نوع رویارویی جوامع با این پدیده و آثار آن است. کشورهای بسیاری در این وضعیت با استفاده از امکانات علمی و پژوهشی خود، در سطوح مختلف نحوه رویارویی با این پدیده را مورد بررسی قرار دادهاند. گروههای تحقیقاتی و مطالعاتی مختلف تشکیل شدهاند و نهادهای علمی در این زمینه به کار گرفته شدهاند تا بتوانند تأثیراتی را که در حال شکلگیری است، تا حدودی روشن کنند. اما بسته به سطح توسعه جوامع و میزان توجه نظامهای اقتصادی-ی به دانش و یافتههای علمی، میتوان انتظار رویکردی مناسب و سازنده داشت. بنابراین همه حکومتها میکوشند برای رویارویی کارساز و کارآمد با این شرایط در حال تحول، راهکارهای مناسبی را پیدا کنند
اما نمیتوان نقش عامل قدرت را در روابط بین کشورها نادیده گرفت. جامعه بشری همواره با تحولاتی روبرو شده است که امید و انتظار به دگرگونیهای مناسب و پاسخ مناسب از سوی قدرتمندان و کشورهای تاثیرگذار در سطح بینالمللی را برانگیخت، اما کمتر پاسخی گرفت. به عوان مثال انتظار میرفت بعد از رویدادهای 11 سپتامبر جهان وارد شرایط جدیدی شود و بسیاری از جنبههای روابط در جهان تغییر کند؛ یا انتظار میرفت در برابر هشدارهای دانشمندان و متخصصان در حوزههای اقتصادی-اجتماعی، قدرتهای بزرگ جهان بپذیرند هزینههای کلان قدرتمندتر شدن روزافزون خود و افزودن بر انباشت سلاحهای متعارف و هستهای خود را کنار بگذارند و به نیازهای جامعه بشری بیشتر توجه کنند اما این گونه نشد
اینک هم انتظار میرود بحران کرونا هم که جهان را دچار آثار و عوارض عمیقی کرده، به تحول در تها، روشها و برنامههای اقتصادی-اجتماعی کشورهای مختلف منجر شود. این انتظاری است که پاسخی یکپارچه به آن داده نمیشود. بدون تردید در کشورهایی که مردم، نیازهای آنان، شرایط زندگی و حقوق انسانی آنها اولویت دارد، حکومتها تلاش میکنند ساختارها و روشهای مناسب را برای رویایی موثر با این بحران پیدا کنند؛ اما در منطقهای که ما در آن زندگی میکنیم، یعنی خاورمیانه و غرب آسیا، به نظر میرسد که این پدیده و آثار آن بر مشکلات جاری بر منطقه بیفزاید. به دلیل سطح پایین توسعه در این منطقه و شرایط متفاوتی که بین کشورهای این منطقه وجود دارد و بیتوجهی یا کمتوجهی به مطالبات مردم و نیازهای اساسی آنها، احتمالا با روندی از تشدید دشواریها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی و حتی ی در این کشورها روبرو باشیم. به نظر میرسد برخی حکومتها در این منطقه، به ویژه آنها که قبل از شیوع و گسترش این بیماری، با ناآرامیهای ی، اجتماعی و اقتصادی روبرو بودند، با گسترش کرونا و ناتوانیهای ساختاری در پاسخ به شرایط جدید، در روندی از تشدید دشواریهای همه جانبه گرفتار شوند.
در همه کشورهای جهان تحولات چه در داخل و چه در خارج، کموبیش برای تغییر و اصلاح تها و برنامهها تحرکاتی ایجاد میکند. تصمیمگیران این کشورها تلاش میکنند رفتار خود را متناسب با شرایط جدید و بر اساس معیارهای سازگار با نیازها و خواستههای مردم تغییر دهند. اما در کشور ما چنین رویکردی را شاهد نیستیم. با در نظر گرفتن این که جهتگیریها و رویکردهایی که در سالهای گذشته در کشور ما شکل گرفته، همچنان بدون دگرگونی و انعطاف ادامه دارد، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم همهگیری کرونا به تغییر در رفتارها و بهبود در روابط بینالمللی کشور کمک کند و سبب شود تا تحولات مثبتی در روابط ایران با جهان شکل گیرد. ممکن است تغییراتی از سر ناچاری روی دهد اما این سطح از انعطاف، نمیتواند پاسخگوی نیازهای مردم در کشور باشد. با این حال باید امیدوار باشیم تصمیمگیرندگان بیش از این، فرصتهای تغییر و اصلاح رفتارها در داخل و خارج را از دست ندهند.
درباره این سایت